Nieuwsbrief 32, 2017

Publicatiedatum: zaterdag 12 augustus 2017.

Eenzaamheid, een probleem?

Onlangs publiceerde de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving een verkenning over eenzaamheid in Nederland.  Eenzaamheid komt voor onder alle leeftijden, maar uit een onlangs gepubliceerd onderzoek van TNO blijkt dat boven de 65 jaar zich meer dan 60 % zich enigszins eenzaam voelt en 6 % erg eenzaam. Je eenzaam voelen is niet hetzelfde als alleen zijn, hoewel dat wel vaak wordt gedacht. Ook “onder de mensen” kan eenzaamheid worden gevoeld, soms zelfs des te meer.

Praten over de eigen eenzaamheid zit in de taboesfeer, dat doet men niet graag. Maar zeker in onze samenleving waarin de zekerheden en saamhorigheidsgevoelens aan het afnemen zijn en voorzieningen in de plaats komen van recht op zorg is de kans groot dat eenzaamheid bij ouderen gaat toenemen. Naast een algemeen gevoeld onbehagen van vele burgers over de hedendaagse politiek en bezorgdheid over de veranderingen in de verzorgingsstaat speelt daaronder misschien soms nog een andere onzekerheid: Hoe ziet mijn oude dag eruit, en op wie kan ik terugvallen voor zorg en hulp als dit nodig is. Uit de verkenning van RVS is gebleken dat mensen heel verschillende noden hebben in relatie tot eenzaamheid. Dit maakt het extra complex. Soms gaat het erom zich in verbinding te kunnen stellen met de ander, soms ligt het genuanceerder en gaat het over meer zingeving of juist om de mogelijkheid zich terug te kunnen trekken op een privé plek met privé gedachten.

Een van de conclusies van de verkenning is: Maak geen generiek eenzaamheidsbeleid in Nederland. Eenzaamheid is te divers en complex om een generieke maatregel of in een generiek beleid te vangen.
Is er dan wel iets aan te doen? Het kan, al moeten wij reëel zijn dat eenzaamheid als algemeen verschijnsel tot op zekere hoogte altijd zal blijven bestaan. Maar vooral lokaal in de buurt of onder vrienden en familie, ligt dat anders. Daar is omzien naar elkaar mogelijk en kan  een begin van een antwoord worden gevonden.

Dat omzien naar elkaar kan veel betekenen in onze samenleving.  Natuurlijk zijn er al veel mantelzorgers in Nederland, vooral uit de familie en gezinssfeer. De druk op hen kan heel groot zijn en werk en het eigen gezin van kinderen kunnen zelfs daaronder lijden.Zeker in dezer vakantietijd is het goed hierover eens na te denken:

Wat kunnen ik of wij doen om de eenzaamheid onder onze mede senioren te verlichten?

Koplopers.

Samen met Ieder(in) en de Koepel Adviesraden Sociaal Domein heeft de VNG onlangs het project Koplopers Cliëntondersteuning gestart.

Met de invoering van de WMO in 2015 werden gemeenten verplicht onafhankelijke ondersteuning, los van de gemeente, aan te bieden.
Inwoners die hulp nodig hebben bij het aanvragen van zorg of bij het voeren van een gesprek met de gemeente of zorgaanbieder, moeten hulp kunnen krijgen van een onafhankelijke ondersteuner. 
Veel gemeenten hebben grote moeite invulling te geven aan deze WMO verplichting.

De VNG heeft nu 14 gemeenten geselecteerd (Koplopers) waar de cliëntondersteuning al van de grond is gekomen. Een van die gemeenten is Helmond.

Toen ruim drie jaar geleden cliëntondersteuning actueel werd, hebben de ouderenverenigingen in Helmond op initiatief van de PVGE (van oorsprong de Philips gepensioneerden vereniging, maar al weer vele jaren een open vereniging) een begin gemaakt met het opzetten van cliëntondersteuning voor ouderen. Dit resulteerde begin 2016 in het oprichten van een stichting VBOH met als doel, naast cliëntondersteuning een breed palet van ondersteunende diensten aan te bieden.

Met de gemeente Helmond werd overeengekomen dat de samenwerkende ouderenverenigingen, naast PVGE: KBO Brabant en PCOB, de menskracht leveren (vrijwilligers, bestuurders enz.). De gemeente is verantwoordelijk voor de kosten van o.a. opleiding, website, telefonisch informatienummer en onkostenvergoedingen.

Daarnaast werd met de stichting MEE en de LEV-groep (een regionale sociale dienstverlener) een werkverdeling overeengekomen. VBOH zorgt voor de ouderen, MEE voor jeugd en mensen met psychische problemen, de LEV-groep voor jeugd en gehandicapten.

Bij complexe of ernstige problemen, denk aan schulden, ernstige vervuiling, conflicten in de woonomgeving, kan een beroep worden gedaan op professionele ondersteuning.

Hulpvragers kunnen zelf om ondersteuning vragen, maar ook de gemeente wijst hulpvragers nadrukkelijk bij de aanvraag en tijdens het (keukentafel)gesprek op de beschikbare onafhankelijke ondersteuning.

KBO Brabant en de PVGE hebben inmiddels stappen gezet (o.a. In Nuenen en Best) om de cliëntondersteuning verder op provinciaal niveau uit te werken. Daarbij worden zij ondersteund door de Provincie Noord-Brabant.

Bron: NVOG/KNVG commissie Zorg,Welzijn, Wonen en Mobiliteit