Nieuwsbrief 40, 2017

Publicatiedatum: vrijdag 22 september 2017.

De Miljoenennota.

Afgelopen dinsdag heeft het kabinet Rutte zijn plannen bekend gemaakt voor het jaar 2018. Hoewel dit kabinet demissionair is en eigenlijk alleen maar “op de winkel mag passen” zijn de plannen die ze heeft vastgelegd in de Miljoenennota zodanig dat ze een reactie waard zijn. Op de terreinen waar NVOG opkomt voor de belangen van haar leden geven we hieronder onze reactie.

Koopkracht.

In de Troonrede meldt onze koning: “De regering heeft ervoor gezorgd dat alle groepen, ook sociale minima en ouderen, in 2018 in ieder geval hun koopkracht behouden”.

Dat is een slimme formulering, die aangeeft dat voor de meeste gepensioneerden het (voorlopige) koopkrachtplaatje voor 2018 (licht) positief is. Maar blijkens de Miljoenennota resp. de begroting van Sociale Zaken, komt het koopkrachtplaatje voor 24% van de gepensioneerden negatief uit en dat zijn vooral de hogere inkomens.
Dat komt deels door het niet-indexeren van de pensioenen, maar ook omdat een vorm van compensatie, nl. een verhoging van de ouderenkorting, slechts geldt voor inkomens tot iets meer dan € 36.000.
De ouderenkorting is een extra korting - naast de algemene heffingskorting – op de loon-/inkomstenbelasting, en kent 2 treden:
• De hoge korting is verhoogd van € 1292 naar € 1418, en geldt tot een inkomen van € 36.057 (2017-grens).
• De lage korting bedraagt slechts € 72, en geldt voor inkomens hoger dan die grens.
Wij zijn overigens (met een meerderheid van de Eerste Kamer) van mening dat een meer gelijkmatige afbouw van de ouderenkorting passender zou zijn. Nu is het voor inkomens net boven de grens wel relevant  jaarlijks na te denken over eventuele aftrekposten.
Naast de gepensioneerden zullen ook ouderen met een vroegpensioen-regeling en een hoger inkomen, koopkracht verliezen. Dat blijkt o.a. uit een overzicht, dat het Nibud heeft gemaakt voor een honderdtal standaard-huishoudens (zie de bijlage bij deze Nieuwsbrief of kijk op www.nibud.nl).
Enkele voorbeelden uit het Nibud-rapport:
• Echtpaar met AOW en aanvullend pensioen van € 30.000 resp. € 10.000: geraamd koopkrachtverlies € 500 per jaar
• Alleenstaande met AOW en aanvullend pensioen van € 30.000: geraamd koopkrachtverlies € 420 per jaar
• Alleenstaande met vroegpensioen van € 30.000: geraamd koopkrachtverlies € 350 per jaar.

Alle bovenstaande uitkomsten en aannames zijn gebaseerd op fictieve voorbeeldsituaties.
De werkelijkheid zal voor iedereen afwijken, en vaak in negatieve zin (vooral voor huishoudens die naast allerlei lokale lasten ook nog extra zorgkosten hebben in de vorm van eigen bijdragen WMO). Zoals ook te lezen valt in het maandag 18 september gepubliceerde onderzoek van Regioplan (zie nieuwsbrief 39), zijn al die kosten zowel fors als ook sterk verschillend, afhankelijk van de woongemeente.
Tezamen met andere seniorenorganisaties doen wij een oproep aan het nieuw te vormen kabinet, de eigen bijdragen te verlagen en minder te laten verschillen per gemeente, door een bindend convenant daarover af te sluiten. 

Zorg.

Het financieel beeld van de zorg in 2018.
Wij constateren dat de begroting 2018 een heel ander beeld geeft dan die van 2017. In de begroting wordt ook vooruitgezien naar komende jaren. Dacht men in 2016 dat de totale kosten van de zorg in 2018 t.o.v. 2017 met 2% zouden stijgen, thans prognosticeert de minister in de begroting een kosten stijging van 5,4%!  En in de begroting is vermeld dat moet rekening gehouden worden met eenzelfde kostenstijging per jaar tot een totale uitgave van meer dan 90 miljard Euro in 2022 En dat moet door alle burgers tezamen worden opgebracht door premies en eigen bijdragen en 25% uit de belastingen!
De kosten stijgen explosief. Dat was al voorzien en er liggen adviezen om de zorg efficiënter en goedkoper te maken, waar echter nog weinig mee is gedaan. Wij zullen trachten daar ook onze bijdrage aan te leveren, de zorg wordt anders onbetaalbaar voor de Nederlandse inwoners.

Wat gaat 2018 ons brengen?
Door een ingreep van de ” regering in wording “ deze week blijft het eigen risico voorlopig op € 385. Vele politieke partijen hebben er voor gepleit om het eigen risico te verlagen of zelfs te schrappen. Maar omdat het geld dan anders ergens vandaan moet komen, zou dit moeten worden gecompenseerd door een fikse verhoging van de zorgpremie, zowel de nominale als de inkomensafhankelijke. Wij verwachten dat in de komende maanden daar veel discussie over zal zijn in de Tweede Kamer.
De regering verwacht een stijging van de nominale premie met ongeveer 6%, dat wordt 7% door het schrappen van de verhoging van het eigen risico. De nominale premie wordt echter bepaald door de zorgverzekeraars. Gezien de uitlatingen van zorgverzekeraars over het krimpen van hun reserves door subsidie van de premie in de afgelopen jaren, verwachten wij een premiestijging van ongeveer 10% (vorig jaar werd door de regering 2% geprognosticeerd, het werd gemiddeld 8%!)
De inkomensafhankelijke premie, die gepensioneerden zelf moeten betalen en wordt ingehouden op het pensioen en de AOW (voor werkenden betaalt de werkgever dit!) stijgt voor gepensioneerden van 5,40% naar 5,65%, dus bijna 5 %!.  Of ook het maximale belastbaar inkomen van ruim € 53.000 stijgt horen wij in december! Wij denken van wel.
Voor de lagere inkomens (<€27.000 alleenstaanden en <€33.000 voor echtparen) is het een goede zaak dat als compensatie de zorgtoeslag met ruim 10 % stijgt. De exacte gegevens hierover worden in december gepubliceerd, omdat rekening wordt gehouden met de gemiddeld werkelijke premies die door de zorgverzekeraars worden berekend.

Het valt ons tegen dat het budget voor wijkverpleging (€ 3,5 miljard) en de WMO (€ 8,- miljard, inclusief jeugdzorg) nagenoeg hetzelfde blijft in 2018 en ook de komende 4 jaar, terwijl de vraag naar thuiszorg en wijkverpleging enorm toeneemt!
Dit staat in geen verhouding tot het budget voor de ouderenzorg in verpleeghuizen dat in 2017 € 9,2 miljard bedraagt en de komende jaren met gemiddeld 5% per jaar wordt verhoogd. Daar zullen wij de nieuwe regering op aanspreken.
De premie voor de langdurige zorg ad 9,65% van het inkomen in de eerste en tweede schijf van de inkomstenbelasting wordt niet verhoogd, maar de inkomsten zullen toenemen door de verlenging van de tweede schijf en, volgens de begroting, door de economische groei!

De Zorgbegroting bevat 344 (!) dichtbeschreven A4 pagina’s. Wij moeten nog veel bestuderen maar de belangrijkste conclusies zijn hier beschreven. Er zal nog veel over gediscussieerd en wij zullen de belangen van de gepensioneerden voor hun zorg een hun welzijn en de financiering daarvan goed in het oog blijven houden! 

Tot slot nog een staatje uit de begroting waaruit de gemiddelde kosten per volwassene in 2017 en 2018 zijn te zien per onderdeel. Klik hier voor dit overzicht.

Pensioenen.

In de begroting 2018 is vrijwel niets nieuws of concreets opgenomen over het nieuwe pensioenstelsel. Dat wordt overgelaten aan de nieuwe regering. We zullen blijven benadrukken dat het overleg over een nieuw pensioenstelsel of wijzigingen in het huidige stelsel niet alleen een zaak is van werkgevers en werknemers, maar dat ook gepensioneerden als directe belanghebbenden bij het overleg actief moeten worden betrokken.

Week tegen Eenzaamheid.

In augustus 2017 hebben wij in de nieuwsbrief aandacht besteed aan het onderwerp eenzaamheid.

Eenzaamheid is vaak een onzichtbaar probleem. Eenzame mensen vallen niet altijd op en vragen (meestal) niet zelf om hulp. Dat maakt het signaleren ervan lastig. Waar wij het in deze nieuwsbrief hebben over eenzaamheid bedoelen wij de sociale eenzaamheid: minder contact met andere mensen dan gewenst. Het sociaal netwerk is te klein.

De week tegen Eenzaamheid die gisteren is begonnen en duurt tot 1 oktober 2017 is een mooie gelegenheid extra aandacht voor dit soms beladen onderwerp te vragen. Onder het motto “Kom erbij!” worden in heel Nederland tal van activiteiten ontplooid. Al die activiteiten hebben één ding gemeen: de sociale contacten staan steeds centraal. Het kan dan gaan om meer of betere of blijvende sociale contacten. Net waar iemand behoefte aan heeft.

De grote inspirator van de week tegen Eenzaamheid is de Coalitie Erbij. In deze coalitie werken partijen als Humanitas, Nationaal Ouderenfonds, Nationale Vereniging de Zonnebloem, Het Leger des Heils, Sensoor, maar ook KPN met haar mooiste Contact Fonds als kernleden samen. Allerlei andere (ook ouderen) organisaties zijn ook lid van Coalitie Erbij. Een krachtenbundeling om mensen die zich eenzaam voelen of dreigen te vereenzamen te steunen.

Het spreekt voor zich dat eenzaamheid zich in alle leeftijdscategorieën kan voordoen. De initiatieven die door de partners van Coalitie Erbij worden ontplooid zijn dan ook gericht op jong en oud. Gelukkig niet alleen in de week tegen Eenzaamheid, maar gedurende het hele jaar.
Uw vereniging of organisatie kan haar steentje bijdragen om het eenzaamheidsprobleem aan te pakken. Dat zou op twee manieren kunnen:

• Besteed binnen uw vereniging aandacht aan signalen van eenzaamheid. Vaak zien oud-collega’s dat er iets verandert of dat iemand ineens niet meer op bijeenkomsten komt of kan komen. U kunt zorgen voor een klimaat waarbij aandacht voor elkaar als normaal wordt ervaren. Een keer iemand bellen om te checken hoe het gaat of vragen of er vervoer nodig is om bij de bijeenkomst te komen wellicht? Er zijn ongetwijfeld lidorganisaties die hun activiteiten op dit gebied met u willen delen.

• U kunt uw leden wijzen op het bestaan van organisaties die zich inzetten voor hulp aan eenzame ouderen (maar niet alleen voor ouderen!). Vrijwilligers zijn bij bijna alle initiatieven hard nodig. Denk bijvoorbeeld aan Humanitas Maatje, Bezoek aan huis van de Zonnebloem, Contactcirkel van het Rode Kruis. Een mooi initiatief is ook de Zilverlijn van het Nationaal Ouderenfonds. Mensen die zich hiervoor aanmelden, worden met een zekere regelmaat gebeld. Zomaar een praatje, even een luisterend oor of een goed gesprek. Het geeft ongetwijfeld een goed gevoel om op deze manier je medemens te helpen.
Met zijn allen kunnen wij helpen of zonodig geholpen worden.